Cao đẳng
Ngày 28/11/2025 – Hội thảo khoa học cấp Thành phố Hà Nội với chủ đề: “Phát triển công tác cố vấn học tập nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của các trường cao đẳng và trung cấp trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0” đã chính thức khai mạc tại Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội. Sự kiện thu hút sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia giáo dục, đại diện các cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Hội thảo không chỉ là dịp để trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm mà còn là cơ hội để xác định những giải pháp thiết thực nhằm phát triển công tác cố vấn học tập trong bối cảnh chuyển đổi số và cuộc CMCN 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực.
Thực trạng và những thách thức trong công tác cố vấn học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Một trong những vấn đề then chốt được đặt ra tại hội thảo là thực trạng công tác cố vấn học tập tại các trường cao đẳng và trung cấp hiện nay. Các đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra những khó khăn và thách thức lớn mà công tác này đang phải đối mặt, đặc biệt trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin.
Trước hết, nhiều trường gặp khó khăn trong việc xây dựng một hệ thống cố vấn học tập chuyên nghiệp và bài bản. Các cố vấn học tập ở một số cơ sở giáo dục vẫn chủ yếu đảm nhận vai trò tư vấn tự phát, thiếu hệ thống và chưa thực sự được đào tạo bài bản về nghiệp vụ. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt trong chất lượng hỗ trợ học tập, định hướng nghề nghiệp cho sinh viên. Cùng với đó, sự thiếu đồng bộ giữa các cơ chế quản lý, chính sách và các chương trình đào tạo cũng khiến cho công tác cố vấn học tập chưa thể phát huy hết tiềm năng của nó.
Bên cạnh đó, một vấn đề không kém phần quan trọng là sự thiếu hụt về nguồn lực công nghệ. Dù các trường đang nỗ lực chuyển đổi số, nhưng cơ sở hạ tầng công nghệ tại nhiều trường vẫn chưa đủ mạnh để triển khai các hệ thống cố vấn học tập hiện đại, như các nền tảng học trực tuyến, phần mềm quản lý học tập (LMS) hay hệ thống phân tích dữ liệu học tập. Điều này khiến cho việc theo dõi và hỗ trợ sinh viên trong quá trình học tập trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác cố vấn học tập
Để khắc phục những thách thức trên, hội thảo đã đặc biệt nhấn mạnh vai trò quan trọng của công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong việc nâng cao hiệu quả công tác cố vấn học tập. Các tham luận trình bày tại hội thảo đã chỉ rõ, việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp cải thiện khả năng quản lý và tư vấn, mà còn tạo ra môi trường học tập linh hoạt, cá nhân hóa và phù hợp với xu hướng toàn cầu.
Một trong những xu hướng nổi bật là việc triển khai hệ thống quản lý học tập (LMS), nơi các sinh viên có thể theo dõi tiến độ học tập của mình, nhận được phản hồi từ các cố vấn học tập và tham gia các buổi tư vấn trực tuyến. Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (machine learning) có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu học tập, từ đó đưa ra các đề xuất cá nhân hóa về lộ trình học, các khóa học bổ sung và thậm chí là các cơ hội nghề nghiệp phù hợp.
Ngoài ra, việc sử dụng công cụ phân tích dữ liệu lớn (Big Data) trong công tác cố vấn học tập cũng mở ra cơ hội lớn để theo dõi và dự báo các xu hướng học tập của sinh viên. Các công cụ này giúp phát hiện kịp thời những sinh viên có nguy cơ bỏ học hoặc gặp khó khăn trong học tập, từ đó đưa ra những biện pháp can thiệp thích hợp.
Tuy nhiên, như các đại biểu chỉ ra, việc áp dụng công nghệ không phải là điều dễ dàng. Các trường cần phải có kế hoạch đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ, đào tạo đội ngũ cố vấn có kỹ năng công nghệ và tạo dựng một môi trường học tập thân thiện, dễ tiếp cận với công nghệ cho sinh viên.
Mô hình công tác cố vấn học tập quốc tế: Bài học kinh nghiệm và ứng dụng tại Việt Nam
Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã giới thiệu những mô hình công tác cố vấn học tập tiên tiến từ các quốc gia phát triển. Những mô hình này đều dựa trên việc tích hợp công nghệ vào mọi hoạt động giáo dục, từ quản lý học tập, tư vấn nghề nghiệp đến việc kết nối sinh viên với các cơ hội thực tập và việc làm.
Một trong những mô hình đáng chú ý là mô hình của các trường đại học tại Mỹ và châu Âu, nơi mà công tác cố vấn học tập được thực hiện thông qua các nền tảng trực tuyến, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tư vấn và hướng nghiệp. Các cố vấn học tập ở đây không chỉ hỗ trợ sinh viên trong quá trình học, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng mềm và tạo dựng các mối quan hệ với doanh nghiệp.
Mô hình này đã được nhiều chuyên gia cho rằng có thể áp dụng tại Việt Nam, đặc biệt là ở các trường cao đẳng, trung cấp tại Hà Nội, nơi mà công tác cố vấn học tập vẫn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu. Tuy nhiên, để ứng dụng thành công, các trường cần xây dựng một hệ thống hạ tầng công nghệ đồng bộ, đào tạo đội ngũ cố vấn chuyên nghiệp và tạo ra sự liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Đề xuất giải pháp và kiến nghị phát triển bền vững công tác cố vấn học tập
Cuối hội thảo, các đại biểu đã thảo luận và đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm phát triển công tác cố vấn học tập bền vững. Các giải pháp này không chỉ tập trung vào việc nâng cao chất lượng đào tạo mà còn hướng tới việc xây dựng hệ thống giáo dục nghề nghiệp hiện đại, đáp ứng yêu cầu của cuộc CMCN 4.0.
Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cố vấn học tập: Để đảm bảo đội ngũ cố vấn có đủ năng lực để đồng hành cùng sinh viên trong thời đại công nghệ, cần phải triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ năng công nghệ, kỹ năng tư vấn và các kỹ năng mềm khác.
Hoàn thiện cơ chế chính sách về công tác cố vấn học tập: Các cơ quan quản lý nhà nước cần có những chính sách hỗ trợ, khuyến khích các trường triển khai công tác cố vấn học tập hiệu quả. Việc thiết lập cơ chế tài chính hợp lý cũng rất quan trọng trong việc duy trì và phát triển các hoạt động này.
Ứng dụng công nghệ trong cố vấn học tập: Khuyến khích các trường tăng cường đầu tư vào công nghệ thông tin, xây dựng các nền tảng học tập trực tuyến, và triển khai các hệ thống phân tích dữ liệu lớn để theo dõi, đánh giá và hỗ trợ sinh viên.
Tăng cường hợp tác giữa các trường và doanh nghiệp: Các trường cần tạo ra các chương trình hợp tác với doanh nghiệp để không chỉ hướng nghiệp cho sinh viên mà còn tạo cơ hội việc làm và thực tập cho họ, từ đó tăng cường tính thực tiễn trong công tác cố vấn học tập.
Hội thảo khoa học cấp Thành phố Hà Nội đã diễn ra thành công và mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Những thảo luận và kiến nghị tại hội thảo không chỉ góp phần nâng cao nhận thức về vai trò quan trọng của công tác cố vấn học tập trong các trường cao đẳng, trung cấp, mà còn mở ra những cơ hội lớn trong việc phát triển giáo dục nghề nghiệp tại Hà Nội. Công tác cố vấn học tập, khi được phát triển đúng hướng và ứng dụng công nghệ, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh CMCN 4.0.
